Kako ja vidim moj grad-Arandjelovac

Prekrivena uglavnom stoletnom hrastovom sumom, planina Vencac dominira nad Sumadijom, a u nedrima krije ogromne naslage mermerne rude cije rezerve jos nisu do detalja utvrdjene.
Prvi kopaci bili su mestani Brezovca i susednih sela koji su vadili kamene gromade za nadgrobne spomenike.

Planinu su pohodili jos paleolitski ljudi iz pecine Risovaca, stanista pracoveka neandertalca, a naseljavali su je kasnije Iliri i Rimljani. Vencac je lezao na putevima varvarskih nadiranja sa Istoka i na drumovima vizantijskog uzmicanja pred najezdom Slovena. Ulazio je u granice velikih srednjevekovnih drzava i upoznao vladavinu Osmanlija...

Vencac je pravi fenomen. Posle ovih istorijskih dogadjanja otvorila je svoju riznicu, pa je tako poceo sa radom majdan mermera 1904. godine. Prvi blokovi tog belog mermera ugradjeni su u mauzolej na Oplencu - zaduzbinu kralja Petra I Karađordjevica.
To je u ono vreme bio najluksuzniji kamen sa posebnim sjajem i lepotom koji se tada mogao naći u kraljevstvu.

Zbog ekskluziviteta, mermer sa planine Vencac veoma je trazen u svetu. Osim trgova i spomenika u Njujorku, Parizu, Amsterdamu, Moskvi, Buenos Ajresu, Dakaru, Rimu, beli mermer Vencaca ukrasava fasade i enterijere jednog krila Bele kuce u Vašingtonu, postolje spomenika Slobode u Njujorku, od njega je napravljen veliki obelisk u centru Buenos Ajresa, kao i fasade aerodroma i muzeja u Kairu, Tokiju, Beogradu...

   Eksploatacija mermera na Vencacu stara je preko 100 godina, a kao njen pocetak uzima se osnivanje privatne kamenorezacke radnje 1881. godine, koja se smatra embrionom danasnjeg "Vencaca". Od tada se eksploatacija i prerada mermera sve vise razvija, a preduzeće dozivljava razlicite statusne promene, zavisno od opstih kretanja u drustvu u tim vremenima.

 Globalno gledano, "Vencac" ima dve tehnologije koje su zaokruzene, pocev od dobijanja sirovina, do proizvodnje finalnih proizvoda za trziste. To su: 

1. Eksploatacija mermernog bloka na svojim kopovima i njihova prerada u finalne proizvode za trziste, kao sto su: mermerne ploce za horizontalna i vertikalna oblaganja u gradjevinarstvu, stepenice, spomenike, profilisane proizvode od mermera, strugano-frezovanu robu i raznu galanteriju od mermera.    2. Eksploatacija lomljenog mermera, drobljenje i mlevenje i separacija za dobijanje trzisnih proizvoda raznih granulacija, pocev od grubog kamena za nasipanje puteva do mikroniziranih proizvoda.         "Vencac" za svoje potrebe obezbedjuje sirovine iz sledecih kopova:- mermerni beli blok na kopu "Zabrezje" kod Arandjelovca,

  - mermerni plavi blok na kopu "Tresnjica" kod Pozege,    

- granitni blok na kopu "Ploce" Bukovik kod Arandjelovca,    

- kamen za drobljene i mlevene proizvode na kopu Zabreze i kopu "Krecana", oba na padinama planine "Vencac" kod Arandjelovcu